Συνέντευξη στο περιοδικό "Fanzine του Μύλου"
Σου έχει τύχει ένας ακροατής, μια ακροάτρια να σου λέει πράγματα που ποτέ δεν είχες φανταστεί ότι θα σκεφτόταν ακούγοντας τα τραγούδια σου. Τί σκέφτηκες;
- Συμβαίνει συχνά και μου αρέσει γιατί πιστεύω ότι όσο πιο πολύ βάζει κανείς, σαν αποδέκτης, τον εαυτό του σ' αυτό που ακούει τόσο πιο λυτρωτικό είναι για τον ίδιο. Γι' αυτό το λόγο αποφεύγω να δίνω εξηγήσεις ακόμα κι αν υπάρχουν.
Μπαίνοντας στον κόσμο των μουσικών που δουλεύεις μαζί τους, σου δείχνουν καμιά φορά πλευρές σου που δεν ήξερες πως είχες ή κι αν ήξερες δεν άφηνες εύκολα να φανούν;
- Όχι καμιά φορά, πάντα! Στη μουσική αυτό είναι από τα ωραιότερα πράγματα που συμβαίνουν. Βάζουν όλοι το δικό τους κόσμο και βγαίνει ένας καινούριος κόσμος που έχει στοιχεία από όλους. Όταν ο δίσκος είναι δικός μου μπορεί να έχει περισσότερα απ' το δικό μου κόσμο, γιατί εγώ καταθέτω τη μουσική και το στίχο αλλά όλοι βάζουν τα δικά τους κομμάτια. Στη δικιά μου περίπτωση και στις τελευταίες δουλειές ισχύει καθαρά αυτό, ο Μπάμπης ο Παπαδόπουλος έχει βάλει πολλά πράγματα και στον τελευταίο δίσκο και οι υπόλοιποι μουσικοί βέβαια έφεραν πολλά πράγματα και μ' αρέσει αυτό που κάνουμε! Ωραίο είναι να δουλεύεις και κατά μόνας και με άλλους όμως μαζί μπορείς να κάνεις ωραία πράγματα.
Από την Ανατολή στη Δύση, από παραδοσιακό, ροκ, τί άλλο μπορείς να φανταστείς ότι έρχεται;
- Να σου πω, δεν με ενδιέφεραν και δε με ενδιαφέρουν τα είδη, ας πούμε, της μουσικής, ή έτσι όπως τα χαρακτηρίζουν. Ούτε κάθομαι να πω τώρα θα κάνω έτσι τώρα θα κάνω αλλιώς. Βαδίζω στην τύχη, όπως έρθουν τα πράγματα. Εντάξει, υπάρχουν και μουσικές και τραγούδια που δεν θα ασχοληθώ ποτέ μαζί τους γιατί ξέρω από την αρχή ότι είναι χαμένη υπόθεση, αλλά γενικά, έχω ανοικτό το μυαλό μου στο να ακούω καινούρια πράγματα. Ακούω διάφορα και κατά συνέπεια αυτά θα περάσουν στις μουσικές που κάνω.
Όταν έχεις μεγαλώσει στο ύπαιθρο, ό,τι κάνουμε εμείς οι άνθρωποι και το λέμε μουσική δε σου φαίνεται πάντα λίγο;
- H μουσική εκφράζει τα εσωτερικά τοπία του ανθρώπου και δε νομίζω ότι έχει νόημα να συγκρίνεται με την αρμονία του φυσικού περιβάλλοντος. Και όχι μόνο δε μου φαίνεται λίγη, αλλά πάντα με εκπλήσσει το γεγονός ότι ο ικανός για το χειρότερο άνθρωπος έχει δημιουργήσει αυτό το θαύμα που λέγεται μουσική.
Έχεις ήχους φυσικούς που σε στοιχειώνουν;
- Όλοι οι φυσικοί ήχοι αναδεύουν αρχέγονες μνήμες που έχουν περάσει-σύμφωνα με τη γνωστή, στερεότυπη φράση- στα γονίδιά μας. Αν έπρεπε να ξεχωρίσω, θα διάλεγα το ντουέτο βελανιδιάς-ανέμου.
Το καλύτερο τραγούδι που άκουσες ποτέ;
- Το έχω ακούσει σε όνειρό μου και ήταν τόσο αβάστακτα γλυκό που ξύπνησα.
Χιούμορ. Στα δύσκολα γελάμε; Σχεδόν απαραίτητο στοιχείο στα τραγούδια σου;
- Στα δύσκολα βρίζουμε. Επίσης δε μ' αρέσει η λέξη χιούμορ. Στα τραγούδια μου, τώρα, που έχουν ηχογραφηθεί είναι λίγες οι φορές που έχει περάσει το ανατρεπτικό στοιχείο του σαρκασμού ή του αυτοσαρκασμού. Έχω όμως αρκετά τέτοια στο θρυλικό "συρτάρι".
Πώς διαλέγεις τα εξώφυλλα των δίσκων σου;
- Με ενδιαφέρει να υπάρχει συνάφεια με το περιεχόμενο και τίποτα άλλο. Συνήθως τα εξώφυλλα τώρα τελευταία, που έχει το πράγμα τελείως εμπορικοποιηθεί, πρέπει να χτυπάνε στο μάτι για να μπορέσουν να πουλήσουν το περιεχόμενο. Εμένα δε με ενδιαφέρει αυτό το πράγμα, με ενδιαφέρει μόνο να υπάρχει συνάφεια με το περιεχόμενο.
Ας πούμε ότι γράφοντας κάτι έχεις ένα σχέδιο στο μυαλό σου, έχεις άραγε;
- Κοίτα, όταν νιώθω ότι κάτι πάει να μου βγει στη μουσική δεν έχω κανένα σχέδιο. Αυτοσχεδιάζω. Στη μουσική, επειδή νομίζω ότι η μουσική εκφράζει τα βαθιά και ακαθόριστα συναισθήματά σου, δεν γίνεται, έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι τουλάχιστον εγώ, να έχεις σχέδιο. Αυτά που βγαίνουν έτσι, έχουν νομίζω μεγαλύτερη δύναμη και μεγαλύτερη συναισθηματική αξία. Ό,τι βγαίνει πιο καθορισμένα, ειδικά στη μουσική, κλέβει από τη δύναμή της κι απ' την αξία την εσωτερική που κουβαλάει… Αν μιλάμε τώρα για στίχους, παρόλο που υποτίθεται ότι αφού είναι στιχουργική κι όχι ποίηση, πρέπει να υπάρχει κάτι πιο συγκεκριμένο και ξεκάθαρο, κι εκεί αρκετές φορές λειτουργώ παρορμητικά και αφήνω να πηγάσουν εικόνες. Για αυτό και αν κοιτάξεις, υπάρχουν τραγούδια που θα μπορούσε να πει κανείς ότι είναι άλλα αντ' άλλων, ότι είναι ασύνδετοι μεταξύ τους. Νομίζω υπάρχει μια σύνδεση αλλά δεν υπάρχει ας πούμε, λογική συνέχεια. Κι αυτό γίνεται γιατί έγραψα χωρίς σχέδιο. Μπορεί όμως να έχω κάτι στο μυαλό μου από πριν. Διαβάζοντας κάτι και μια φράση, μια λέξη ακόμα, μπορεί να μου ανοίξει την πόρτα και να καθίσω πάνω και να γράψω… θαρρείς ξέρω;
Έγινε κάτι που φοβόσουν, όσο γράφεις τραγούδια, τα κάνεις δίσκους, τα παίζεις σε συναυλίες;
- H μεγάλη αναμέτρηση με τον εαυτό μου είναι όταν βγαίνω στον κόσμο για να τραγουδήσω. Δίνω μάχη με μια συστολή που έχω, με μια φοβία απέναντι στον κόσμο. Κι αυτό καταστρέφει πολλές φορές τις εμφανίσεις μου. Προσπαθώντας να ξεφύγω από αυτό, λέω διάφορες εξυπνάδες και κρυάδες που μετά το μετανιώνω, αλλά γίνεται, ξέρω εγώ…
Άμα βλέπεις τα πολύ μικρά κοιτάς και πιο μακριά; Το κάνεις όταν γράφεις ή έτσι απλώς μου φαίνεται;
- M' αρέσει να παίζω με το πολύ κοντινό, το μίνιμαλ και το πολύ μακρινό. Είναι δυο διαφορετικοί δρόμοι για να ανιχνεύσεις την ενότητα των πραγμάτων.
συνέντευξη στην Αναστασία Γρηγοριάδου