Συνέντευξη στο περιοδικό "City Free Press"
Επιδιώκοντας τη συγκίνηση και το ξάφνιασμα
Συνέντευξη στον Μιχάλη Μιχαηλίδη
"Δεν θέλω τα τραγούδια που έγραψα ν' ανάβουν αναπτήρες, θα ήθελα να σκίζουν τα μέτωπα, ν' ανοίγουνε κρατήρες". Όσο χείμαρος είναι στην τέχνη του ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου, άλλο τόσο ήταν και στην κουβέντα που κάναμε με αφορμή την επικείμενη συμμετοχή του στο φεστιβάλ "Φέγγαρος".
- Δεύτερη συμμετοχή στον "Φέγγαρο" στις τελευταίες τρεις διοργανώσεις. Με ποια συναισθήματα επανέρχεστε σε ένα φεστιβάλ που εμπνεύστηκε το όνομά του από ένα δικό σας τραγούδι;
- Δεν γνωρίζω αν όντως το κομμάτι μου αποτέλεσε αφορμή για την ονομασία. Στο φεστιβάλ ξανασυμμετέχω με ευχαρίστηση, γιατί συμπαθώ πολύ τα παιδιά που το διοργανώνουν, αλλά και γιατί θέλω να υποδηλώσω την -ασήμαντη- στήριξή μου στους Κυπρίους, που έπεσαν κι αυτοί θύματα του άπληστου χρηματοπιστωτικού συστήματος. Η ζωή δεν σταματά. Δεν θα τους κάνουμε τη χάρη. Χαρά, δημιουργία και στοχασμός για καλύτερες μέρες.
- Τι θυμάστε πιο έντονα από την πρώτη διοργάνωση στη Λόφου;
- Το ότι ήμουν αρκετά μουδιασμένος, μια και λίγο καιρό πριν είχε συμβεί το φοβερό δυστύχημα στο Μαρί.
- Τι έχει μεσολαβήσει από τον Αύγουστο του 2011; Πόσο και πώς διαφοροποιείται το πρόγραμμα που θα παρουσιάσετε φέτος σε σχέση με τότε;
- Το σχήμα μας βρίσκεται στην καλύτερη φάση του. Το πρόγραμμα έχει ανανεωθεί σε σημαντικό βαθμό, παίζοντας και κομμάτια που τα είχαμε παίξει ελάχιστα ή και καθόλου στο παρελθόν.
- Πώς θα περιγράφατε τη μουσική σας σε κάποιον που δεν έχει έρθει ποτέ σε επαφή με το έργο σας;
- Θα την έλεγα απερίγραπτη.
- Αν είμαι σωστός, η τελευταία σας δουλειά αφορούσε στις "Μαγγανείες", με ερμηνευτή τον Γιάννη Χαρούλη. Ένας εξαιρετικός δίσκος που τα πάει περίφημα. Είναι κάτι στα σκαριά για το προσεχές μέλλον;
- Μετά τις καλοκαιρινές εμφανίσεις θα στρωθώ να ηχογραφήσω τα τραγούδια που έχουν μαζευτεί στο μεταξύ. Αυτό το διάστημα σκέφτομαι τους συνεργάτες μουσικούς που ταιριάζουν στο συγκεκριμένο υλικό.
- Με ποια κριτήρια επιλέγετε τους ανθρώπους που θα τους δώσετε τραγούδια;
- Προσπαθώ να φανταστώ ποια φωνή θα ταίριαζε στην κάθε περίπτωση, αλλά σίγουρα παίζουν ρόλο και οι "εκλεκτικές συγγένειες" που αναπτύσσονται ανάμεσα σε κάποιους ανθρώπους.
- Τι επιδιώκετε να κερδίσετε από κάθε συνεργασία σας;
- Τη συγκίνηση και το ξάφνιασμα.
- Ποια ήταν η πιο δυνατή-καθοριστική στιγμή στη μέχρι τώρα πορεία σας;
- Επειδή -χωρίς να είμαι θρησκευόμενος- διαισθάνομαι την ύπαρξη του προδιαγεγραμμένου στη ζωή, δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια τέτοια στιγμή. Όλες οι στιγμές είναι καθοριστικές και ακαθόριστες ταυτόχρονα.
- Και ποια είναι η πιο βαθειά στιγμή μέσα στην καθημερινότητά σας;
- Όταν εισπράττω και όταν δίνω αγάπη.
- Σε μια συνέντευξη που κάναμε με τον Χαρούλη, σας παρομοίασε με έναν άνθρωπο που θα κάνει τη δουλειά του το πρωί, θα πλύνει τα χέρια του και θα καθίσει να φάει στο τραπέζι με καθαρή ψυχή και βλέμμα. Μας έδωσε μια εικόνα που πλέον δύσκολα τη συναντούμε.
- Ο Γιάννης κάνει λάθος. Δεν νομίζω να υπάρχει άνθρωπος χωρίς δαίμονες. Και για τον εαυτό μου, που τον ξέρω καλά, μπορώ να διαβεβαιώσω ότι έχει κι αυτός τα κρίματά του.
- Υπάρχουν στην Ελλάδα του σήμερα "Άγιοι"; Υπάρχουν "άμυαλοι" που θα "'πέφταν στη φωτιά για να 'χει τ' όνειρο φωλιά για να κουρνιάζει", όπως λέει ένα τραγούδι σας;
- Ναι, υπάρχουν συνάνθρωποι που στεφανώνουν την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από την προσφορά και την αλληλεγγύη. Δεν χρειάζεται να αναφέρω ονόματα. Είναι γύρω μας, δεν κομπάζουν γι' αυτό που κάνουν, δεν προσβλέπουν στην αναγνώριση.
- Πιστεύετε ότι ένα τραγούδι, ένα ποίημα, ένα βιβλίο ή ακόμα και μια συνέντευξη μπορεί να μας κάνει καλύτερους ανθρώπους και να καθορίσει το μέσα μας; Πότε ήταν η τελευταία φορά που βιώσατε μια τέτοια εμπειρία;
- Πιστεύω ότι η τέχνη μπορεί να οδηγήσει τον άνθρωπο σε στοχασμό πάνω στην ύπαρξή του και αν όχι, να τον κάνει καλύτερο, τουλάχιστον να απαλύνει τους φόβους του. Ειδικά η ποίηση και η μουσική είναι οι κορυφαίες μορφές τέχνης, που μπορούν να συνταράξουν τον άνθρωπο, γιατί δημιουργούν νέα, αβίωτα συναισθήματα, μετατρέποντας τον καθημερινό ανθρωπάκο σε στιγμιαίο συμπαντικό συμβολισμό. Για να συμβούν αυτά όμως, πρέπει να είμαστε έτοιμοι. Δηλαδή αγνοί. Είναι αρκετές οι στιγμές που μπορώ να θυμηθώ, αλλά επιλέγω αυτό που άκουσα από έναν Αργεντινό ποιητή, και που έλυσε μέσα μου το δύσκολο και ατακτοποίητο ζήτημα της ουτοπίας: "Η ουτοπία είναι σαν τον ορίζοντα. Όποιος προσπαθεί να τον φτάσει, δεν τα καταφέρνει ποτέ, αλλά διαπιστώνει ότι -εν τω μεταξύ- έχει προχωρήσει".
- Σε μια πολύ πρόσφατη συνέντευξη που μας έδωσε ο Αλκίνοος, είχε πει πως το να γράφεις τραγούδια είναι ένα εξομολογητήριο, μια ψυχαναλυτική διαδικασία. Έτυχε να δείτε πράγματα για τον εαυτό σας μέσα σε τραγούδια που δεν ξέρατε ότι κρύβονται μέσα σας;
- Συμφωνώ ότι κάποια από τα τραγούδια μπορεί να είναι μεταμφιεσμένες εξομολογήσεις. Πάντως, σε ό,τι με άφορά, δεν είναι όλα μου τα τραγούδια προσωπικές βιωματικές καταστάσεις. Στα περισσότερα λειτουργώ αταβιστικά, φέρνοντας στην επιφάνεια ψήγματα του συλλογικού ασυνειδήτου μας. Επίσης, ό,τι υπάρχει μέσα μου, το ξέρω πολύ καλά, ακόμα κι όσα νομίζουν πως κρύβονται.