Συνέντευξη στην εφημερίδα "Βαβυλωνία"
Τον συναντήσαμε στη συναυλία αλληλεγγύης για τον Bahoz στις 5/6 όπου συμμετείχε αφιλοκερδώς, τραγουδώντας και παίζοντας με το λαούτο του. Δύο μέρες αργότερα εξέφρασε τις απόψεις του σε συνέντευξη που μας παραχώρησε για την εφημερίδα "Β".
- B: Γιατί συμμετείχατε στη συναυλία αλληλεγγύης για τον BΑΗΟΖ;
- Θ.Π.: Αυτή την εποχή που δε συμβαίνει σχεδόν τίποτα και όπου οι περισσότεροι σκύβουν το κεφάλι και δέχονται ό,τι κι αν τους συμβαίνει, όταν υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που αντιστέκονται με τον άλφα ή βήτα τρόπο αυτό είναι μια όαση και δίνει και σε μένα χαρά γιατί κι εγώ δεν κάνω σχεδόν καθόλου κοινωνικές παρεμβάσεις. Ενώ η τέχνη γι' αυτούς που τη δέχονται μπορεί να λειτουργήσει επαναστατικά, για τον ίδιο το δημιουργό μάλλον λειτουργεί αντιεπαναστατικά. Γιατί; Επειδή με καθησυχάζει, μου δίνει μια πληρότητα και δεν έχω τη διάθεση να βγω και να παλέψω για κάποια πράγματα. Η περίπτωση του BAHOZ (γι' αυτό και ζήτησα υλικό για να μάθω) είναι και λίγο ιδιαίτερη γιατί έχουμε ένα μετανάστη που έχει μια κοινωνική παρέμβαση μέσα σ' ένα χώρο και νομίζω ότι αυτός είναι ο λόγος που ζητά πολιτικό άσυλο. Δηλαδή αν καθόταν στ' αυγά του πιθανώς και να μην είχε κανένα πρόβλημα υποθέτω. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο κατά τη γνώμη μου είναι ότι είσαστε 10, 100, 1000, 2000 άτομα που αντιστέκεστε και νοιάζεστε για το διπλανό. Αυτό είναι σημαντικό σήμερα όπου ο καθένας είναι κλεισμένος στον εαυτό του. Ήθελα λοιπόν να στηρίξω αυτή την προσπάθεια.
- B: Όσον αφορά την εκδήλωση για τους Ζαπατίστας εκεί γιατί επίσης συμμετείχατε;
- Θ.Π.: Και για τους Ζαπατίστας πάλι έχω να πω ότι έδωσαν αισιοδοξία κατά τη γνώμη μου σ' όλα τα κινήματα ενάντια στις εξουσίες. Έδωσαν κουράγιο γιατί δε συμβαίνουν και πάρα πολλά πράγματα, συσπείρωσαν πολύ κόσμο και όταν συμβαίνει μία προσπάθεια προς την κατεύθυνση μιας καλύτερης κοινωνίας θέλω να συμμετέχω όσο γίνεται. Τέτοιες προσπάθειες είναι σημαντικές. Απ' την άλλη μεριά ίσως είναι και το ότι μπορεί να θέλω να καλύψω τη μη συμμετοχή μου την κοινωνική.
- B: Ποια είναι η άποψή σας για τις πολιτικές συναυλίες; Εσείς συμμετέχετε σε πολιτικές συναυλίες;
- Θ.Π.: Όχι οι συναυλίες μου δεν είναι μόνο πολιτικές. Μπορεί να πάω να παίξω και σ' ένα γηροκομείο. Γενικά όταν παίζω χωρίς να πληρώνομαι λειτουργεί σαν κάθαρση και για μένα. Oι περισσότερες απ' αυτές τις συναυλίες που δίνονται και που τις αγκαλιάζουν πολλοί δημιουργοί και μουσικοί είναι λίγο του συρμού νομίζω. Βλέπω και αρκετούς να βρίσκουν αυτό σαν αφορμή για να παρουσιάσουν τον εαυτό τους. Δε νομίζω ότι γίνεται με πολύ αγνή διάθεση. Καταρχήν δε νομίζω ότι ένας καλλιτέχνης πρέπει να περνάει μηνύματα. Κάθε προσπάθεια που κάνει να κατευθύνει αυτό που πηγάζει από μέσα του, το αποδυναμώνει. Το μόνο που μπορεί να κάνει κάποιος καλλιτέχνης είναι να είναι ο εαυτός του. Ό,τι προκύψει θα είναι τελείως τυχαίο κι αν αξίζει θα υπάρχει και το αντίστοιχο μήνυμα.
- B: Τι γνώμη έχετε για τη στρατευμένη τέχνη και τους κοινωνικούς αγώνες στην εποχή της Παγκοσμιοποίησης;
- Θ.Π.: Για μένα δεν υπάρχει στρατευμένη τέχνη. Πρέπει να αφήνεις από μέσα να πηγάζει ελεύθερα αυτό που είναι να βγει και αυτό από μόνο του είναι μια πράξη αντίστασης. Δε θεωρώ ότι κάνω τραγούδια που βγάζουν κάποια μηνύματα πολιτικά, ωστόσο οι μόνοι που με πλησιάζουν για να παίξω είναι κυρίως απ' τους χώρους τους εξωκοινοβουλευτικούς και τον αντιεξουσιαστικό χώρο. Αυτό σημαίνει ότι από τα τραγούδια, χωρίς να έχουν κάτι το συγκεκριμένο μέσα τους, προκύπτει μια διάθεση. Δε μου είπε ποτέ κανένας να παίξω για τη Χρυσή Αυγή. Δεν πιστεύω στη στρατευμένη τέχνη και κάνω εμφανίσεις για να καλύψω τις κοινωνικές μου ανησυχίες και να στηρίξω κάποιες προσπάθειες. Η παγκοσμιοποίηση είναι η παγκοσμιοποίηση του ελέγχου της κοινωνίας και προφανώς είμαι αντίθετος σε αυτό.
- B: Οι καλλιτέχνες σήμερα είναι διαμορφωτές της κοινής γνώμης και κατά πόσο πρέπει να είναι;
- Θ.Π.: Εγώ δεν είμαι σίγουρος κατά πόσο οι καλλιτέχνες είναι διαμορφωτές της κοινής γνώμης και κατά πόσο πρέπει να είναι στην τελική ανάλυση. Οι περισσότεροι έχουν διαφορά ανάμεσα στο έργο και στις πράξεις τους. Πρέπει να είμαστε λίγο κουμπωμένοι απέναντι στους καλλιτέχνες. Δε μπορώ να βλέπω κάποιους που πηγαίνουν και παίζουν σε πολλές εκδηλώσεις διαφορετικών ιδεολογιών. Δε μπορώ να το κατανοήσω. Νομίζω ότι οι καλλιτέχνες στη σημερινή εποχή είναι σε υψηλότερη θέση απ' αυτή που θα έπρεπε. Η ενασχόλησή τους με την τέχνη είναι για να περνάνε καλά οι ίδιοι άρα είναι κατά κάποιον τρόπο καλοπερασάκηδες. Αυτοί οι άνθρωποι δε δικαιούνται ούτε να διαμορφώνουν γνώμες, ούτε να βγαίνουν και να μιλάνε για το καθετί, λες και μιλάει ο δημογέροντας. Εγώ γι' αυτό δε θέλω να μιλάω γιατί αυτό που κάνω το κάνω για να είμαι εγώ καλά σ' αυτή τη δύσκολη ζωή. Δε θεωρώ ότι κάνω κάτι σημαντικό που πρέπει να προβάλλεται και μάλιστα να διαμορφώνει και γνώμες. Θέλω όμως να επικοινωνήσω με τους ανθρώπους γι' αυτό δημοσιοποιώ αυτά που κάνω, να έρθω σε επαφή με τους ανθρώπους, να μοιράσω πράγματα δικά μου και να μοιραστώ πράγματα δικά τους γιατί και αυτά που βγάζω δεν είναι ολότελα δικά μου.
- B: Πώς τοποθετεί ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου τον εαυτό του στο χώρο της μουσικής βιομηχανίας και των σκουπιδιών της;
- Θ.Π.: Από τη στιγμή που έχω μπει σ' ένα παιχνίδι δισκογραφικό είναι σαφές ότι έχω κι εγώ σχέσεις με τη μουσική βιομηχανία στο λιγότερο δυνατό βαθμό. Δεν έχω νιώσει μέχρι στιγμής με τον τρόπο που έχω σταθεί απέναντι στα πράγματα κάποια πίεση ή κάποια προσπάθεια να με κατευθύνουν. Σαφώς όμως και θέλουν οι εταιρίες να βγάλουν χρήματα. Μακάρι να ζούσαμε σε κοινωνίες όπου δε θα πληρωνόταν κανείς. Στην ιδανική κοινωνία για την οποία κάποιοι παλεύουν. Συνεχίζω να βρίσκομαι σ' αυτό το χώρο αρκετά αποστασιοποιημένος και νομίζω στο μέλλον θα κάνω ο ίδιος παραγωγές. Όσον αφορά τα σκουπίδια αυτά υπάρχουν και υπήρχαν πάντα απλά σήμερα με την τηλεόραση βγήκαν περισσότερο στην επιφάνεια απ' ότι παλιότερα και ανάγκασαν και τους ανθρώπους να γίνουν σκουπιδοφάγοι. Αλλά δεν το σκέφτομαι και πάρα πολύ γιατί αργά ή γρήγορα ο καθένας συναντάει τη μουσική που του αξίζει και την τέχνη που του αρμόζει. Η τέχνη πρέπει να συγκινεί, δηλ. να σε κινεί, να βάζεις τον εαυτό σου. Οι άνθρωποι σήμερα προτιμούν τη διασκέδαση, όπως λέει και ο Adorno ο άνθρωπος επειδή στον αγώνα της επιβίωσης κουράζεται, δε θέλει να βάλει τον εαυτό του. Θέλει να περνάει απλώς κάτι απ' το ένα αυτί και να βγαίνει απ' το άλλο. Αυτή είναι η διασκέδαση και όχι η ουσία της τέχνης. Λίγοι είναι αυτοί που θεωρούν ότι η τέχνη μπορεί να τους αλλάξει τη ζωή. Εγώ θέλω ένα βιβλίο που διαβάζω, μία ταινία που βλέπω, ένα τραγούδι που ακούω, μια μουσική, να μου ανοίξει το κεφάλι στα δύο, να μου αλλάξει τη ζωή. Αυτό περιμένω απ' την τέχνη. Αυτό όμως είναι επώδυνο για τους σημερινούς κουρασμένους ανθρώπους. Επομένως δέχονται τα σκουπίδια, τα εύπεπτα κατασκευάσματα. Ο καθένας ας προσπαθήσει για τον εαυτό του και για τους άλλους.
Χ. Χαρμπίδου