Συνέντευξη στο ηλεκτρονικό περιοδικό "Cosmo.gr"
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και τα…
"παιδιά" του στο cosmo.gr
03 - 11 - 2007
Συνέντευξη στους: Νίκο Γιαννόπουλο - Σταύρο Καραΐνδρο
Ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου έχει γράψει τη δική του ιστορία στο χώρο της ελληνική μουσικής με μία πορεία 20 και πλέον ετών, με μία σειρά από εξαιρετικούς δίσκους, με ενδιαφέρουσες συνεργασίες και ένα προσωπικό ύφος που τον καθιέρωσε. Οι "Night on Earth" είναι ένα γκρουπ νέων ανθρώπων, εξαιρετικών μουσικών που πλαισιώνονται από μία ιδιαίτερη φωνή και επιθυμούν να ταράξουν τα μουσικά νερά και να εκφραστούν χωρίς να βάζουν περιορισμούς στην έμπνευσή τους. Ο… παλιός και οι… νέοι αποφάσισαν να ενώσουν τις δυνάμεις τους και o καρπός αυτής της ένωσης αναμένεται με ανυπομονησία. Το cosmo.gr τους συνάντησε κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων στην Αθήνα και η συζήτηση που προέκυψε (μάλλον… ξέφυγε η κατάσταση από τον ορισμό της συνέντευξης) αποδεικνύει ότι η ελληνική μουσική δεν έχει να φοβάται τίποτα όσο υπάρχουν άνθρωποι με ανοιχτά μυαλά που θέλουν με κάθε κόστος να εκφραστούν με τον τρόπο που επιθυμούν.
Θανάση, τι βρήκες σε αυτό το νεανικό γκρουπ ώστε να δεχθείς να συνεργαστείς μαζί τους;
Θανάσης Παπακωνσταντίνου: "Nα το πω μπροστά σ' αυτούς δηλαδή τώρα; Σοβαρά τώρα, άκουσα το δίσκο που μου έδωσαν τα παιδιά και μου άρεσαν πολλά πράγματα εκεί μέσα. Ξεχώρισα τη φωνή της Σοφίας αλλά και τα παιξίματα των υπόλοιπων παιδιών. Εχω βέβαια και κάποιες ενστάσεις. Εγώ προέρχομαι και από άλλο χώρο. Από την άλλη μεριά κατά καιρούς είχα διάφορες ιδέες που είναι λίγο έξω από τα καθιερωμένα. Εγώ βλέπω και τη μουσική σαν παιχνίδι, δεν αντιμετωπίζω τόσο σοβαρά. Παρότι φαίνομαι σοβαρός κατά βάθος είμαι λίγο παιχνιδιάρης (γέλια)".
Εσείς κύριοι και κύριες τι βρήκατε στον υποφαινόμενο κύριο και συνεργαστήκατε μαζί του;
Κωστής: "Kαταρχήν είχαμε διασκευάσει ένα δικό του κομμάτι από παλιά. Ο Θανάσης είναι ένας από τους μουσικούς που μας είχε εμπνεύσει και ένας από τους λίγους που εκτιμάμε και ανήκει σε αυτούς που ακούνε και οι γονείς μας".
Σοφία: "Εγώ ήμουν σε άλλα ακούσματα σε γενικές γραμμές".
Ετσι αλλιώς ούτε και εσύ Θανάση ακούς πολλή ελληνική μουσική. Περισσότερη ξένη δεν ακούς;
Θανάσης Παπακωνσταντίνου: "Τα τελευταία χρόνια ναι. Τα παιδιά βέβαια είναι στη ξένη μουσική από τότε που θυμούνται τον εαυτό τους. Εγώ πέρασε στην ηλικία της εφηβείας ζώντας στην επαρχία και μη έχοντας κάποιο στερεοφωνικό. Ακουγα ότι έβαζε το ραδιόφωνο. Από Καζαντζίδη, Καλδάρα, Τσιτσάνη μέχρι «σκουπίδια» της εποχής, Βοσκόπουλο, Δάκη κτλ. Εφαγα στη… μάπα τα τραγούδια της χούντας και όταν τα ακούω ανατριχιάζω. Ρένα Κουμνιώτη και τέτοια".
Πάντως σε σχέση με τα σκουπίδια της δικής μας εποχής, εκείνα ήταν καλύτερα.
Θ.Π: "Δεν ξέρω. Θυμάμαι πάντως ότι ψάχνοντας κάποια στιγμή στο σπίτι μου βρήκα κάτι παλιά τετράδια από την πρώτη γυμνάσιου που έγραφα πίσω ποιοι ποδοσφαιριστές μου αρέσουν, ποιοι τραγουδιστές μου αρέσουν κτλ. Όταν το διάβασα έπαθα πλάκα, ίδρωσα! Βίκυ Λέανδρος, Δάκης, Olympians, τέτοια πράγματα. Αλλά τι γίνεται όμως; Αυτό, από την άλλη μεριά μου έδωσε να καταλάβω το εξής. Μία φορά να συναντήσεις την πραγματική τέχνη, καταλαβαίνεις τι γίνεται".
Ζούμε σε μία εποχή λίγο… περίεργη. Σε παρηγορεί το γεγονός ότι υπάρχουν παιδιά σαν αυτά δίπλα σου που καταπιάνονται με μία πιο ουσιαστική μορφή τέχνης;
Θ.Π: "Να σου πω τι γίνεται; Κάθε άνθρωπος κάνει αυτό που κάθε φορά είναι πιο εύκολο. Αν βάλεις τον Κωστή, ας πούμε, να παίξει με την Αντζελα Δημητρίου, δεν θα είναι καθόλου εύκολο γι' αυτό. Στη ζωή μας κινούμαστε όπως το νερό. Όπως αυτό πηγαίνει εκεί που βρίσκει πιο ελαφρύ χώμα, έτσι κινούμαστε και εμείς στη ζωή".
Ίσως όμως για βιοποριστικούς λόγους να κάνεις επιλογές τις οποίες στην πραγματικότητα δεν εγκρίνεις…
Θ.Π: "Ναι, αυτό μπορεί να γίνει".
Κωστής: "M' αυτό που κάνουμε τώρα ζοριζόμαστε πιο πολύ. Κάναμε το πρώτο δίσκο μόνοι μας με κομμάτι 15 λεπτών. Τώρα δουλεύουμε με ένα υλικό που δεν είναι δικό μας και δεν κάνουμε το παιχνίδι μόνοι μας. Όχι ότι δεν πιστεύουμε σε αυτό που κάνουμε".
Θ.Π: "Τώρα γίνονται περισσότερα πράγματα σε σχέση με πιο παλιά".
Κωστής: "Υπάρχουν πολλά ρεύματα, όχι μόνο το κυρίαρχο. Και εμείς άνθρωποι της εποχής μας είμαστε. Καταρχήν μιλάμε για δημιουργία. Στη δημιουργία δεν υπάρχει κυρίαρχο ρεύμα. Αν θέλεις να βγάλεις λεφτά επειδή ξέρεις κιθάρα ή πιάνο ίσως να είναι μία επιλογή αλλά δεν είναι αυτό που σκέφτεσαι πρώτα. Εμείς, τουλάχιστον, δεν το σκεφτήκαμε ως λύση".
Tι περιμένουμε από τη δουλειά σας παιδιά; Πότε βγαίνει;
Θ.Π: "Ούτε που ξέρω ακόμα. Να το ολοκληρώσουμε πρώτα. Δεν μας βιάζει κανείς. Όταν θα πούμε όλοι ναι, θα το βγάλουμε".
Σε ευχαριστεί να δουλεύεις στην Αθήνα, ή θα ήθελες να δουλεύεις μόνο στη Λάρισα; Στις ηχογραφήσεις αναφέρομαι.
Θ.Π: "Κοίταξε να δεις, εκεί που μένω έχω ήδη ένα στούντιο. Θα ήθελα περισσότερο να δουλεύω στο δικό μου στούντιο. Αλλά υπάρχουν κάποιες δυσκολίες. Δεν έχω χώρους ξεχωριστούς για τα τύμπανα για να μην επηρεάζουν τα άλλα όργανα. Δεν έχω ηλεκτρικό πιάνο. Προκειμένου λοιπόν να πάει πίσω η δουλειά, αποφάσισα να έρθω στην Αθήνα. Ο χώρος εδώ είναι πολύ ωραίος. Στη Λάρισα έχω και το άλλο πρόβλημα. Επειδή είμαι κοντά στα παράλια του νομού Λάρισας αντιμετωπίζω συχνά διακοπές ρεύματος, πτώση στην τάση κτλ. Ειδικά όταν έχει ζέστη".
Τι κίνητρο έχεις να βοηθήσεις νέα παιδιά, όπως οι Night Earth;
Θ.Π: "Το θεωρώ σαν υποχρέωση. Γιατί και εγώ βοηθήθηκα από τον Παπάζογλου για να βγάλω την πρώτη μου δουλειά. Όταν κάτι αξίζει, πρέπει να το βοηθάς να βγαίνει προς τα έξω. Δεν έχει να κάνει αυτό μόνο με τη συγκεκριμένη περίπτωση όπου πρόκειται για δικά μου τραγούδια. Θα κάνω παραγωγές και σε άλλους που δεν έχουν σχέση με δικά μου πράγματα. Όταν κάτι με συγκινεί, θα βοηθήσω".
Είναι η πρώτη φορά που γίνεται αυτό;
Θ.Π: "Στην ουσία όλοι βοηθιόμαστε εδώ, γιατί και εγώ παίρνω πράγματα από τα παιδιά. Παίρνω πράγματα από τον τρόπο που βλέπουν τη μουσική. Παραγωγή δεν έχω ξανακάνει. Αυτή τη θεωρώ σαν δική μου δουλειά, στην ουσία. Επειδή είναι δικά μου τραγούδια. Το κάνω και για να βοηθήσω τα τραγούδια".
Γιάννης: "Eπιτέλους, μάθαμε να παίζουμε κάτω από τα δέκα λεπτά (γέλια)".
Δηλαδή, τα μεγάλα διάρκειας τραγούδια είναι πρόβλημα;
Κωστής: "Το πρόβλημα δεν είναι χρονικό. Είναι ζήτημα συνέπειας του κομματιού στην ιδέα του, σε αυτό που πρέπει να κάνει. Είναι όμως και ζήτημα απειρίας. Το ότι γράψαμε, ας πούμε, τον πρώτο δίσκο, τραγούδια 17 λεπτών ήταν προϊόν απειρίας. Τώρα έχουμε τη δυνατότητα να εξελίξουμε αυτές τις ιδέες σε 10, 11 λεπτά".
Βέβαια, υπάρχουν πεντάλεπτα τραγούδια που είναι βαρετά και εικοσάλεπτα που είναι έπη…
Κωστής: "Εγώ βαριέμαι να ακούω τριών και τεσσάρων λεπτών κομμάτια. Αντιλαμβάνομαι τη μουσική πιο συνολικά. Αυτό είναι και το στοίχημα εδώ. Με τον Θανάση έχουμε συναντηθεί κάπου στη μέση".
Πάνω στα κομμάτια σου δηλαδή Θανάση, τα παιδιά δουλεύουν, βάζουν νέα πράγματα;
Κωστής: "Εχει επικρατήσει ελευθερία"
Θ.Π: "Εχει βάλει η Σοφία και μερικούς στίχους. Μου αρέσει ο πειραματισμός και το αναπάντεχο".
Σου έχει τύχει, όταν μπεις στο στούντιο, να αλλάξει η θεώρησή του για ένα κομμάτι;
Θ.Π: "Εκεί που δυσκολεύομαι πολύ είναι στη μελωδία. Κατά κάποιο τρόπο είναι παγιωμένη μέσα μου. Είναι σαν αρχέτυπο. Αν εξαιρέσουμε τη συγκεκριμένη περίπτωση με τα παιδιά, ποτέ δεν άλλαζα τη μελωδία. Στον τομέα της ενορχήστρωσης είμαι ελεύθερος πάρα πολύ. Τα παιδιά εδώ άλλαξαν και μελωδίες. Το δέχομαι περισσότερο εδώ. Με τη δική μου την εκδοχή τα τραγούδια αυτά υπάρχουν. Αν ήταν εντελώς καινούργια τα τραγούδια δεν θα άφηνα να αλλαχθούν οι μελωδίες".
Τα ακούσματά σας ταυτίζονται;
Γιάννης: "Το σίγουρο είναι ότι η μισή μπάντα γνώρισε τον Θανάση από την άλλη μισή. Ισως και λόγω της δουλειάς. Τα γενικότερα ακούσματά μας πάντως έχουν μεγάλες διαφορές".
Σοφία: "Ο καθένας, βασικά, είναι στον κόσμο του. Αλλά υπάρχουν και κοινά στοιχεία".
Αυτό όμως μάλλον σας βοηθάει με την έννοια ότι παίρνει ο ένας πράγματα από τον άλλο.
Σοφία: "Ναι, αυτό βοηθάει όντως. Είναι η… μαγκιά του γκρουπ αυτή. Ότι ο κάθε ένας είναι από άλλο ανέκδοτο".
Kωστής: "Κοιτάξτε, βοηθάει και το γεγονός ότι οι τρεις από μας προερχόμαστε από το Πανεπιστήμιο, οπότε έπρεπε εκ των πραγμάτων να έχουμε πολλά ακούσματα. Μας… εκβίαζαν γι' αυτό. Δεν μπορώ να πω ότι ακούμε τα πάντα, ότι είμαστε τόσο ανοιχτοί. Απλώς, μαθαίνεις ότι όλα υπάρχουν".
Το όνομα του συγκροτήματος πως προέκυψε;
Κωστής: "Bρήκαμε την ομώνυμη ταινία του Jim Jarmusch και έτσι καταλήξαμε. Θέλαμε να έχει και κάτι κινηματογραφικό το όνομα".
Σκέφτεστε να ξαναπαίξετε μαζί live;
Θ.Π: "Εγω δεν ξέρω τι θα κάνω ακόμα. Επαιξα τα τελευταία πέντε χρόνια με ρυθμούς που με ξεπερνάνε, κουράστηκα. Θέλω να ξεκουραστώ. Πόσο θα κρατήσει αυτό δεν ξέρω. Αν αντέξω οικονομικά, τον χειμώνα δεν θα κάνω κάτι. Στην πορεία βέβαια μπορεί κάτι να γίνει".
Εχεις καταφέρει πάντως να ζεις από τη μουσική;
Θ.Π: "Ναι. Το ότι ζούσα από κάτι άλλο δεν είχε σχέση με τη μουσική. Δεν έβαζα νερό στο κρασί μου. Αν ζούσα επαγγελματικά από τη μουσική, όντας και οικογενειάρχης, μπορεί, δεν το νομίζω βέβαια αλλά μπορεί, να έκανα κάποιες εκπτώσεις. Βέβαια και η δουλειά που έκανα ήταν χειρότερη. Εργολάβος δημοσίων έργων ήμουν. Και εκεί προσπάθησα να είμαι έντιμος. Σε υποσκάπτει αυτό το πράγμα. Στην Ελλάδα όποιος έχει μία θέση πιέζει καταστάσεις. Προτιμούσα πάντως να φθείρομαι σε κάτι που δεν αγαπάω και να δίνω όλη τη ενέργειά μου στη μουσική. Τώρα έχω τη δυνατότητα να ζω από τη μουσική. Εκπτώσεις πάντως δεν κάνω ούτε τώρα. Αυτό, αν συνέβαινε, θα φαινόταν. Θεμέλιος λίθος της δημιουργίας είναι ο αυτοσεβασμός. Αν αυτό δεν το έχεις δεν πρόκειται να κάνεις τίποτα στη ζωή".
Συμφωνείτε, παιδιά;
Κωστής: "Εμείς, προς το παρόν, το μόνο που έχουμε είναι ο αυτοσεβασμός. Δεν ζούμε από τη μουσική. Από αυτήν την άποψη είμαστε και πιο απελευθερωμένοι. Εμείς δεν κάνουμε την παραμικρή έκπτωση. Αρχίσαμε, ας πούμε, για ένα CD και διαπιστώσαμε ότι η διάρκειά του μας πήγαινε στην επιλογή του διπλού. Οικονομικά ήταν πιο δύσκολο. Ισως μας κόστισε αυτό βέβαια".
Θ.Π: "Ούτε εγώ κάνω εκπτώσεις. Από την Αγία Νοσταλγία και μετά έχω πάντα στους δίσκους μου τραγούδια με διάρκεια μικρότερη ενός λεπτού. Σπάνια το συναντάς αυτό".
Κωστής: "Δεν μπήκαμε καθόλου στη λογική για το πώς πρέπει να είναι ένας δίσκος. Το χαρακτηριστικό της δουλειάς ήταν αυτό. Τώρα έχουμε μπει κάπως σε αυτή τη λογική. Επρεπε να γίνει. Μακάρι βέβαια να παίζουμε δύο κομμάτια και να βγαίνει η συναυλία (γέλια)".
Θ.Π: "Λούφα και παραλλαγή δηλαδή. Δύο κομμάτια, ένας δίσκος. Και έφυγες! Εμείς μαλάκες είμαστε; (γέλια). Εγώ είμαι της γνώμης ότι χρειάζεται μία περιπέτεια στο τραγούδι αλλά ταυτόχρονα να υπάρχει και κάτι οικείο. Πιστεύω στα λαϊκά έργα τέχνης. Λαϊκό είναι αυτό που μπορεί να αγγίξει έναν μπάρμπα στην Κρανιά Ελασσόνας".
Το ότι δεν έχεις θεωρητική μουσική κατάρτιση, πιστεύεις ότι σε έκανε πιο αυθεντικό;
Θ.Π: "Δεν μπορώ να το ξέρω. Πρέπει να γυρίσω πίσω, να πάρω τον άλλο δρόμο και να δω που θα με βγάλει. Και μετά να συγκρίνω. Εχω πάρει θετικά και αρνητικά από αυτό. Στα θετικά συμπεριλαμβάνεται ότι έχω άγνοια κινδύνου των κανόνων. Στον τρόπο που δουλεύω πάνω στη μουσική είμαι πρωτόγονος. Βαδίζω με το σύστημα «τρία ου», το σύστημα του Τότη Φυλακούρη. Κάποια φορά είχε αναλάβει ο Τότης μία ομάδα σε τοπικό πρωτάθλημα της Αθήνας. Μάζεψε τους παίκτες πριν τον αγώνα και τους είπε ότι θα ακολουθήσουν το σύστημα «τρία ου». Απόρησαν οι παίκτες και είπαν: «δάσκαλε, δεν μας το έχεις μάθει αυτό». Και ο Τότης απάντησε «κουτουρού ρε παιδιά, αυτό εννοώ".
Κωστής: "Για μας που είμαστε στην άλλη άκρη, η επαφή με τον Θανάση αυτές τις ημέρες και ο τρόπος που κριτικάρει αυτά που παίζουμε είναι μία πάρα πολύ καλή εμπειρία".
Θ.Π: "Εγώ έχω άγνοια του κινδύνου με αποτέλεσμα ίσως να απέκτησα ένα προσωπικό ύφος".
Η στιχουργική η δική σου με αυτή των παιδιών έχει σχέση;
Θ.Π: "Εγώ δεν ξέρω Αγγλικά οπότε δεν μπορώ να ξέρω τι λένε οι στίχοι των παιδιών (γέλια). Και τη ξένη μουσική που ακούω, την ακούω σαν μουσική και μόνο".
Παιδιά, εσείς από πού εμπνέεστε σε γενικές γραμμές;
Σοφία: "Από οτιδήποτε. Δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο θέμα έμπνευσης".
Θ.Π: "Ξέρεις, αυτή είναι μία ερώτηση που δεν μπορείς να την απαντήσεις. Γιατί δεν ξέρεις και ο ίδιος την απάντηση. Μπορεί να σου συμβεί ένα φοβερό γεγονός και να μη σου αφήσει τίποτα και κάτι το ανεπαίσθητο, μία μικρή κίνηση, μία διασταύρωση που θα περάσεις. να σου ανοίξει την πύλη της έμπνευσης".
Φτάνουμε στο τέλος. Να σε ρωτήσω, εσυ πως γράφεις τραγούδια; Μπορείς να ξυπνήσεις ένα πρωί και να πεις «σήμερα θα γράψω τραγούδι»;
Kωστής: "Να σου πω την αλήθεια και σε αυτό δεν υπάρχει απάντηση, είναι λίγο αυθαίρετο. Το ίδιο ισχύει και τη μουσική και για τους στίχους. Σε μας γράφει στίχους η Σοφία γιατί όταν τραγουδάει θέλει να εκφράζεται και όχι απλά να ανοιγοκλείνει το στόμα της. Τώρα γιατί γράφει αυτούς τους στίχους και όχι άλλους είναι ένα θέμα πολύ ιδιαίτερο, σχεδόν εσωτερικό".
Θ.Π: "Εγώ καταρχήν δεν μπαίνω στη λογική να βγάλω ένα δίσκο όπως και να έχει. Πρώτα μαζεύω τα τραγούδια και στη συνέχεια το αποφασίζω".
Δεν υπάρχει όμως πίεση χρόνου;
Θ.Π: "Καμία, από ποιόν να υπάρχει; Ποτέ δεν πρέπει κανείς να παίρνει υπόψη του κανέναν, ούτε καν τον εαυτό του".
Οι "Night on Earth" αποτελούνται από τους:
Σοφία: Φωνή
Κωστής: Πιάνο
Βασίλης: Ηλεκτρική κιθάρα
Κλείτος: Πνευστά
Βαγγέλης: Ντραμς
Γιάννης: Βιολί
P.B.: Μπάσο