Από το e-go.gr

Σωκράτης Μάλαμας: Δρόμοι (ΛΥΡΑ)
13:14 10/10

¸νας δίσκος λίγες λέξεις
Σαν ‘ανακεφαλαίωση’ μου φαίνεται αυτό το δισκάκι. Τα άπαντα της ξεχωριστής μουσικής ‘γραφής’ του Μάλαμα σε 15 τραγούδια, ή κάτι τέτοιο.
Ανακεφαλαίωση του ΛΙΤΟΥ Μάλαμα.
Λιτότητα είναι η λέξη γι’ αυτό το CD.
Ακουστικές κιθάρες, λαούτα, τζουράδες, κοντραμπάσο, βιολιά, τσέλο, μπουζούκια, μπαγλαμάδες.. έγχορδα, έγχορδα, έγχορδα.
Και ολίγα ηλεκτρικά (κιθάρες, πλήκτρα), αλλά καμία σχέση με το προηγούμενο άλμπουμ.
[Ανοίγω μια παρένθεση για να βάλω ένα άριστα δέκα στο «Νυχτερινό» και στη «Φλέβα» για την ενορχήστρωση με τσέλο, ακουστική κιθάρα, κοντραμπάσο (τέλος) και στα «Τσιμέντα» για την ακουστική κιθάρα, κοντραμπάσο (και τέλος). Με τη μεστή, βαθιά ανδρική, γεμάτη χρώματα και σαν κόκκινο κρασί φωνή του Μάλαμα δεν χρειάζονται πολλά όργανα για να ειπωθούν όσα έχει ο καθένας να πει. Κλείνει η παρένθεση].
Άλλωστε το τσέλο είναι ένα από τα πιο ικανά όργανα για να πιάσει από κάτω τις υφέρπουσες λυπημένες σκέψεις και να τις μεταποιήσει σε λυτρωτικά αισθήματα.
Κυρίως όμως αυτό που με κινητοποίησε και με έκανε να απολαύσω το σύνολο, σχεδόν, των πραγμάτων εδώ μέσα ήταν η απουσία φλυαρίας.
Για να μη φλυαρώ κι εγώ, να πω απλώς ότι υπάρχουν εδώ μέσα τραγούδια που θα σε συντροφέψουν καλά. Και τέλος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Μ’ αρέσει επίσης που το δισκάκι αυτό περιέχει και λαϊκά τραγούδια (με την Αλεξίου guest αν δεν πας στα λαϊκά σε ποια ελληνικά θα πας?)


Ποια κομμάτια πρόσεξες;
Περιδιαβαίνοντας το δίκτυο διάβασα πως όλοι σχεδόν (οι φαν τουλάχιστον) «πρόσεξαν» τα «Ξωτικά». Λογικό το βρίσκω, διότι αυτό είναι ένα από τα πιο.. σωκράτεια τραγούδια του CD, έχει ρυθμό Μάλαμα και μυρωδιά Μάλαμα (από ένα χιλιόμετρο μακριά) κι είναι και ερωτικό αλά Μάλαμας.
«Νυχτερινό», «Σούμα», «Τα δάνεια», «Παραστρατήματα», «Φλέβα» είναι τα υπόλοιπα που κράτησαν στη μνήμη τους όλοι όσοι έχουν ήδη ακούσει το CD.
Προσωπικά, πρόσεξα ΟΛΑ τα στιχάκια του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους (άριστα), διότι είναι λιτά, «γυμνά» και εύστοχα. Λένε ό,τι έχουν να πουν με μια «λαϊκή» απλότητα που είναι αξιοθαύμαστη και περιζήτητη στον έντεχνο λόγο. ¸χουν κι αυτήν την εξαιρετική ιδιότητα να τινάζονται ξαφνικά και να σε τσιμπάνε, μόλις σε πιάσουν να αφαιρείσαι: «Οι μέρες είναι εφτά/ μα εσύ έχεις σεβντά/ και τις μετράς δεκάξι/ κι ο χρόνος που περνά/ τον άνθρωπο γερνά/ μα δεν τον έχει αλλάξει»
Το επίσης ρυθμικά εντελώς.. σωκράτειο αν και γραμμένο από τον Γιάννη Μελισίδη «Τα δάνεια» περιέχει ένα διστιχάκι που κλέβει ένα χαμόγελο κάθε φορά που περνάει από μπροστά σου: «Λέω να βάλω ενέχυρο/ τη γυάλα και το ψάρι/ για να ξεθάψω τ’ όνειρο/ θέλει κασμά και φτυάρι» (στίχοι: Γιάννης Μελισίδης)
Σωστό.

Στιχάκια...
«Φτερά δυο μέτρα έβγαλα
Και θέλω να πετάξω
Πως θα ξεφύγω έλεγα
Το δρόμο μου ν’ αλλάξω
Πού να σταθώ πού ν’ ανεβώ
Στο πιο ψηλό κοντάρι
Και πριν να πέσω στο κενό
Να δώσω μια να τιναχτώ
Να φτάσω το φεγγάρι
Πώς να σταθώ να κρατηθώ
Να κάνω την πατέντα
Κι ακόμα δύναμη να βρω
Για να φυτρώσω στο μπετό
Να σπάσω τα τσιμέντα»
[«Τα τσιμέντα» Στίχοι: Δημήτρης Παπαχαραλάμπους» Ελπίζω να μην έχεις κολλήσει μόνο στο «Νυχτερινό» και να κατάφερες να προσέξεις και τα υπόλοιπα τραγούδια]

Δυο τρία πράγματα που ξέρω...
Η ηλεκτρονική διεύθυνση είναι: www.lyra.gr

CD το οποίο... Συνίσταται από μια σειρά γιατρούς της ψυχής και του κορμιού

Τελικά να τον αγοράσω;
Ναι.

Γεωργία Λαιμού.
¸χεις κάτι στο μυαλό σου; Πες το μου μ' ένα e-mail...: This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.

Αψογη!
Σαν πολυ το αδικησαμε το δισκακι!
Εγω προσωπικα για αλλη μια φορα βγαζω το καπελο στο Σωκρατη!

Μου αρέσει που η τύπισσα πρόσεξε τα ηχοχρώματα και τις ενορχηστρώσεις του δίσκου.
Αυτή η προτίμηση που είχε και έχει ο Μάλαμας στα νυκτά έγχορδα πρωτ' απ' όλα (κιθάρες, μπουζούκι, λαούτο, τζουράς, ούτι), με το βιολί ή το τσέλο να εμφανίζονται κι αυτά συχνά - πυκνά σε δεύτερο ρόλο, είναι παγιο χαρακτηριστικό του ήχου του σχεδόν από την εποχή των \"Παραμυθιών\".

Γύρω στο 1993-'94 που ανακάλυψα τον Σωκράτη, μαζί με την ερμηνεία του και τα ίδια τα (υπέροχα) τραγούδια, ήταν και ο ήχος αυτός ένας απο τους λόγους που τον έκανε για εμένα τουλάχιστο τόσο ξεχωριστό σε σχέση με τους άλλους, λίγο - πολύ συγγενείς μουσικά, δημιουργούς της περασμένης δεκαετίας (δεδομένου ότι η στροφή όλων σχεδόν των νέων (τότε) τραγουδοποιών προς τις λαϊκο-παραδοσιακές φόρμες ήταν σχεδόν καθολικό ρεύμα).
(Και όταν -όχι πολύ αργότερα- ανακάλυψα και το Θανάση, επίσης χάρηκα που φαινόταν να μοιράζεται την ίδια προτίμηση στα νυκτά έγχορδα με το Σωκράτη.)

Από αυτην την άποψη (και όχι μόνο απ' αυτήν), ο δίσκος μας ξαναφέρνει ένα Σωκράτη απόλυτα γνώριμο. Η μόνη διαφοροποίηση που εγώ τουλάχιστο παρατήρησα είναι η τυπική λαϊκή ενορχήστρωση (μπουζούκι - ακορντεόν - κιθάρα) που έχουν αρκετά από τα τραγούδια (Σούμα, Μάσκα, Βασίλισσα καρδιά κ.α.), η οποία προδίδει ίσως την πρόθεση του Σωκράτη να γράψει τραγούδια που θα είναι κατ' αρχάς άμεσα αναγνωρίσιμα ως \"λαϊκά\".

Δύο ακόμα κείμενα για το δίσκο, από δύο εφημερίδες της Κύπρου:

http://www.phileleftheros.com/main/main.asp?gid=546&id=515016

http://www.politis-news.com/cgibin/hweb?-A=746235&-V=archivearticles&-p

O δεύτερος, αν και οι αρχικές γενικές σκέψεις του δεν είναι αβάσιμες κατά τη γνώμη μου, καταλήγει μάλλον αδικαιολόγητα σε εκνευριστικά απόλυτες και κατηγορηματικές αρνητικές κρίσεις.

Ενδιαφέρον πάντως είναι πώς ο Παπαχαραλάμπους φαίνεται να διχάζει τους σχολιαστές του δίσκου με κρίσεις σχεδόν διαμετρικά αντίθετες:

\"Προσωπικά, πρόσεξα ΟΛΑ τα στιχάκια του Δημήτρη Παπαχαραλάμπους (άριστα), διότι είναι λιτά, «γυμνά» και εύστοχα. Λένε ό,τι έχουν να πουν με μια «λαϊκή» απλότητα που είναι αξιοθαύμαστη και περιζήτητη στον έντεχνο λόγο.\" (Γεωργία Λαιμού, e-go.gr)

\"Τα τραγούδια είναι μεν λαϊκά αλλά αδυνατούν να αγγίξουν το λαϊκό αίσθημα εξαιτίας της πολυπλοκότητας της στιχουργικής τους. Πλούσια και συμπυκνωμένα νοήματα που όμως αδυνατούν να ανταποκριθούν στον στόχο ενός λαϊκού τραγουδιού που είναι να είναι άμεσο και κατανοητό σε ένα ευρύτερο κοινό.\" (Θωμάς Μητσόπουλος, musiccorner.gr)

\"Πραγματικά, εκπλήττομαι που ακόμα και ο Μάλαμας κατάφερε να γράψει τραγούδια, αμήχανα, χωρίς ταυτότητα και να μελοποιήσει μετριότατους στίχους άλλων, που βρίθουν από υπαρξιακούς γρίφους που ερωτοτροπούν με την ψευδοποίηση και τις \"φιλοσοφικές\" ασυναρτησίες. Δηλαδή, απ' όλο το δίσκο μόνο το τραγούδι του Οδυσσέα Ιωάννου \"Τα σπίτια\", υπηρετεί το δρόμο του τραγουδιού που βρίσκει χιλιάδες άλλους ανθρώπους να ταυτιστούν μαζί του.\" (Πέτρος Λαζάρου, \"Πολίτης\")


Αντε να βγάλεις άκρη... \"Αξιοθαύμαστη λαϊκή απλότητα\" και \"ευστοχία\" βρίσκει η μία, \"πολύπλοκη στιχουργική\" ο άλλος, \"ψευδοποίηση\" και \"φιλοσοφικές ασυναρτησίες\" ο τρίτος.

Άλλη μια επιβεβαίωση της υποκειμενικότητας των κρίσεων;

Αν, στη θεωρία τουλάχιστον, όλοι συμφωνούμε ότι η απλότητα και ευστοχία της έκφρασης είναι η σταθερή βάση ενός υποτιθέμενου (ή αναζητούμενου) προτύπου της \"λαϊκότητας\", στην πράξη, η αδυναμία των χρηστών της (ίδιας) γλώσσας να συμφωνήσουν και μόνο ποιό είναι το \"απλό\", το \"άμεσο\", το \"εύστοχο\", υπονομεύει σοβαρά την όποια εγκυρότητα και χρησιμότητα ενός τελικού ορισμού.

Τα ξέρουμε εμπειρικά άλλωστε. Στον ένα το \"Τσιγάρο ατέλειωτο\" π.χ. μιλάει στη ψυχή του και στον άλλο πέφτει βαριά κουλτούρα.

Ο καθένας λοιπόν μπορεί να έχει τη δική του άποψη και το δικό του συναίσθημα περί του \"λαϊκού\" αλλά μόνο εκεί όπου θα συμπέσουν περισσότεροι, μπορούμε να έχουμε μιαν ένδειξη ότι η δεδομένη μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης αξίζει τον τίτλο \"λαϊκή\".

Αυτό αναμφίβολα το έχει πετύχει ο Μάλαμας επανειλημμένα, παράλληλα με την καθαρά καλλιτεχνική αξία του έργου του. Και τα τραγούδια που έγραψε με τον Παπαχαραλάμπους θα κριθούν -όπως πάντα- και στα δύο πεδία, και από την τρέχουσα απήχησή τους και διαχρονικά.<br><br>Το μήνυμα διορθώθηκε από τον/την: sonoro, στις: 13/11/2007 02:19