Λοιπόμ, φίλε Γιάννη, πιάστηκες από ένα εξαιρετικο έργο, τον \"Επιτάφιο\" και γι αυτό μου έδωσες και σοβαρό κίνητρο για να διατυπώσω μια μικρή γνώμη: ο \"Επιτάφιος\" είναι ένα έργο που όταν γράφτηκε εξυπηρέτησε άλλους σκοπούς. Κατά κάποιο τρόπο δεν ήθελε να αφήσει το νεκρό να ταφεί. Ο σπαραγμός μιας μάνας
\"γιε μου σπλάχνο των σπλάχνων μου,
καρδούλα της καρδιάς μου,
πουλάκι της φτωχιάς αυλής,
ανθέ της ερημιάς μου\"
σε μια εξαιρετικά δύσκολη για την Ελλάδα πολιτική στιγμή της ιστορίας της, τραγουδήθηκε με τέτοιο τρόπο, ώστε να δώσει την έγερση και την ιδέα της εξέγερσης σε ένα λαό υποταγμένο στη Χούντα, δηλαδή νεκρό. Δεν ήταν κάτι σαν τα μοιρολόγια του Λουδοβίκου των Ανωγείων (προς Θεού, δεν τα υποτιμώ, ούτε τα χλευάζω, το αντίθετο), αλλά δεν μπορούσε, νομίζω, εκείνο τον καιρό να γραφτεί μια διαφορετικού τύπου σύνθεση. Αν δεν με απατά η μνήμη μου τον \"Επιτάφιο\" τον έγραψε ο Ρίτσος αφού είδε μια μάνα να θρηνεί πάνω από το νεκρό γιο της στα Δεκεμβριανά. Ο Ρίτσος κλείστηκε για τριε μέρες σε ένα δωμάτιο, δε βγήκε στιγμή, και το έγραψε. Είναι λοιπόν θέμα ιστορικών συγκυριών αν η συγκεκριμένη μουσική ταιριάζει με τέτοια γεγονότα όπως το θρήνο της μάνας. Ίσως σήμερα να μην ταίριαζε, λέω, ίσως.
Αλλά θα τολμήσω μια σύγκριση με τις \"Γριες\" του Θανάση και ειδικά το δεύτερο μέρος (καλή γρια μου γίνε κοριτσάκι κ.λ.π.). Ακόμα κι εκεί σε ένα τόσο τραγικό θέμα όπως είναι ο σύντομος απολογισμός μιας γριας που βαίνει προς το θάνατο, που βλέπει το προθανάτιο φίλμ - φλάς μπακ (\"καλή γριά μου γίνε κοριτσάκι...\" κ.λ.π.) λίγο πριν το τέλος της επίγειας θητείας της, και ξέρει τι θα γίνει μετά \"σέρνουν βαρύ σταυρό και όταν αποθάνουν, τον κόβουν ξύλα οι γείτονες κι ανάβουνε φωτιές...\", ακόμα κι εκεί λοιπόν χρησιμοποιείται ζωηρότατη μουσική - ρωγμή στο σχίσμα ζωής & θανάτου από τον Θανάση. Νομίζω ότι είναι ένα από τα συγλονιστικότερα πράγματα που άκουσα ποτέ στη ζωή μου, το λέω ειλικρινά. (Αν πετύχεις ποτέ την ταινία \"¼νειρα\" του Κουροσάβα θα δείς ότι θάβουν μια γρια με χαρές και πανηγύρια επειδή αυτή κερδίζει, λένε, τη βασιλεία της ψυχής της) Νομίζεις Γιάννη ότι δεν ταιριάζει λοιπόν αυτή η μουσική με αυτό το θέμα; Πιστεύω ότι το ταίριασμα αυτό έρχεται από μόνο του, υπάρχει κάπου, το ανακαλύπτει, το σμιλεύει ο καλλιτέχνης και μας το δίνει. Γι´ αυτό χαίρομαι το Θανάση, γιατί είναι ερασιτέχνης, δεντα σπούδασε όλα αυτά σε Ωδεία και σε σχολές, είναι πολύ, μα πολύ πρωτόγονα, για αυτό και αληθινά...
Δεν χρειάζεται, λοιπόν να δουλεύουμε με νόρμες στη μουσική, αυτό φαντάζομαι πως εννοεί ο Θανάσης όταν μιλά για \"συναισθηματική συνάφεια ανάμεσα σε μουσική και σε στίχο\". Αυτό είναι αληθινή τέχνη, να τα φτιάχνεις μια ενότητα, συναισθηματική. Αυτή είναι και η τέχνη που \"πρέπει να είναι κατανοητή μονάχα σε εκείνους για τους οποπίους προορίζεται\". (με δυο λέξεις τα είπε πάλι όλα ο Θανάσης).
Τα σέβη μου
Υ.Γ. Στ´αλήθεια, πιστεύεις Γιάννη πως γίνεται της μόδας ο Θανάσης; Κι αν, λέω αν, γίνει, πρέπει να φοβηθούμε;... ερώτηση κάνω...