Θανάσης Παπακωνσταντίνου-Διονύσης Σαββόπουλος
Ο Νιόνιος βάζει τη φωνή ο Θανάσης τα τραγούδια
Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
Εδώ δεν χωρούν πρόλογοι. Η είδηση προέχει: Δεκέμβριο, Διονύσης Σαββόπουλος και Θανάσης Παπακωνσταντίνου μπαίνουν στο στούντιο για την ηχογράφηση ενός δίσκου με 16 τραγούδια. Ολα καινούργια του Λαρισαίου δημιουργού. Οσο για τον Διονύση Σαββόπουλο, δεν έχει αναλάβει μόνο την καλλιτεχνική παραγωγή.
Δεν έχει αναλάβει μόνο την ενορχήστρωση. Είναι και ο κύριος ερμηνευτής του δίσκου που θα κυκλοφορήσει την άνοιξη του 2008 από τη Lyra, με πιθανότερο τίτλο «Ο Σαμάνος» και εναλλακτική εκδοχή «Κοιμάται σαν γέρος, ξυπνάει σαν παιδί».
Είναι η πρώτη φορά που ο Διονύσης Σαββόπουλος αναλαμβάνει το ρόλο του βασικού ερμηνευτή στο δίσκο ενός άλλου δημιουργού. Στο παρελθόν έχει φυσικά συμμετάσχει σε δίσκους που θεωρούνται πια κλασικοί στην ιστορία της ελληνικής δισκογραφίας, αλλά και τομή στην πορεία της ελληνικής μουσικής. Στα «Παράλογα» του Χατζιδάκι το 1976 ερμήνευε «Το άλογο του Ομέρ Βρυώνη» και δύο χρόνια αργότερα στην «Εκδίκηση της Γυφτιάς» έδινε το δικό του χρώμα στα «Βρέχει στην Εθνική Οδό» και «Μετανάστης στην αγκάλη σου». Και τα επόμενα, όμως, χρόνια οι συμμετοχές του περιορίζονταν στην ερμηνεία 1-2 τραγουδιών, όπως π.χ. του «Σε θέλω» από τα «Μπαράκια» του Βαγγέλη Γερμανού ή του «Και τι ζητάω» του Λαυρέντη Μαχαιρίτσα ή του «Αδιέξοδου» του Αλκίνοου Ιωαννίδη -σε τριφωνία Ιωαννίδη, Σαββόπουλου και Αρβανιτάκη.
Η μεγάλη έκπληξη είναι λοιπόν ο ρόλος που αναλαμβάνει ο Σαββόπουλος. Οχι και τόσο μεγάλη, ωστόσο, αν θυμηθούμε ότι συχνά τα τελευταία χρόνια είχε εκφραστεί κολακευτικά για την παρουσία και τις δισκογραφικές δουλειές του Θανάση Παπακωνσταντίνου. Κυρίως για τον προτελευταίο δίσκο «Βροχή από κάτω», δίσκο ενός παροξυσμικού και υπέροχου πειραματισμού, που αρκετοί συνέδεαν με το ρηξικέλευθο του «Μπάλου» στην εποχή του. Αλλά κι απ' τη «Βροχή από κάτω» ο Σαββόπουλος είχε επιλέξει το πιο αγαπημένο του κομμάτι: ήταν η «Σάρα», το τραγούδι για την ομώνυμη δηλητηριώδη πεταλούδα. Το ίδιο τραγούδι δεν αποκλείεται να περιλαμβάνεται, μάλιστα, στον καινούργιο δίσκο, με νέα εκτέλεση.
Ούτε ο Παπακωνσταντίνου έκρυψε ποτέ ότι ο Σαββόπουλος υπήρξε από τις πρώτες του επιρροές. Το έχει εξομολογηθεί συχνά στις συνεντεύξεις του. Παιδί ανακάλυψε τον Σαββόπουλο στις ραδιοφωνικές εκπομπές που έπιανε στα βραχέα. Ωριμος δημιουργός, με προσωπικό ύφος, ο ίδιος δεν μάσαγε τα λόγια του πολύ αργότερα, όταν έλεγε ότι ο Σαββόπουλος ήταν απ' όσους λίγους του έδειξαν το δρόμο. Κι αυτό γιατί, όπως έλεγε παλιότερα στον Νίκο Ξυδάκη π.χ., «για μένα ο Σαββόπουλος είναι ένα βήμα μπροστά από όλους: πειραματίστηκε όσο κανένας άλλος...».
Αυτή η εξ αποστάσεως σχέση αμοιβαίας αποδοχής μετατράπηκε σε απόφαση για συνεργασία, όταν ο νεότερος θέλησε να συμβουλευτεί τον παλαιότερο. Οι συζητήσεις γέννησαν πρώτα την επιθυμία για τη συνεργασία τους ως προς την καλλιτεχνική παραγωγή, μετά και ως προς την ενορχήστρωση και τελικά και την ερμηνεία.
Από Λατινική Αμερική ώς Πάτμο
Τα τραγούδια προβάλλουν, μάθαμε, τον ψυχισμό ενός κόσμου μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, ανάμεσα στην Κάτω Ιταλία, την Ελλάδα, φυσικά, και κυρίως τη Θεσσαλία. Ανάμεσά τους και μια βυζαντινή παρωδία εκκλησιαστικού τροπαρίου, ο περίφημος «Μεθυστής» («Κι ο μεθυστής εξύπνησε τρίβει τους οφθαλμούς του, βλέπει κανάτες αδειανές, ποτήρια τσακισμένα...»).
Δύο από τα καινούργια τραγούδια αφορούν ηρωικές φυσιογνωμίες της Λατινικής Αμερικής. Τον Μεξικανό υπολοχαγό του Ζαπάτα, Φορτίνο Σαμάνο, που εκτελέστηκε το 1917 απ' τον ομοσπονδιακό στρατό. Και τον «Ραμόν», όπως ήταν το ψευδώνυμο του Τσε Γκεβάρα. Ο τελευταίος δεν χρειάζεται συστάσεις. Ο Σαμάνο πάλι έγινε γνωστός περισσότερο κι από τους αγώνες του για την ιστορική φωτογραφία, που του τράβηξε, δευτερόλεπτα πριν να εκτελεστεί, ο Agustin Victor-Casasola: ο νεαρός αντάρτης ακουμπά μάγκικα στον πέτρινο τοίχο με ένα τσιγάρο στα χείλη, σχεδόν χαμογελώντας άφοβα στο φακό. Αυτή η φωτογραφία ενέπνευσε τον Παπακωνσταντίνου για ένα τραγούδι αφηγηματικό. Στον πρώτο στίχο μιλάει ο αντάρτης, στο δεύτερο ο εκτελεστής του και στον τρίτο το ρόλο του αφηγητή αναλαμβάνει το τσιγάρο. Θα το ακούσουμε σύντομα από τον Διονύση Σαββόπουλο. Ο δίσκος κλείνει με ένα τραγούδι για το Νησί της Αποκάλυψης, την Πάτμο.
Οι μουσικοί, που συμμετέχουν είναι ακόμα μια έκπληξη. Δεν είναι οι σταθεροί τα τελευταία χρόνια συνεργάτες του Θανάση Παπακωνσταντίνου, αλλά μια άλλη ομάδα από δεξιοτέχνες, που έχουν ανάμεσά τους από τον Γιώτη Κιουρτσόγλου και τη Βάσω Δημητρίου μέχρι τον Ινδό (αλλά μόνιμο κάτοικο Λος Αντζελες) περκασιονίστα Σάτναμ Ραμγκότρα και τον Ελληνοαμερικανικό κιθαρίστα Τζίμι Μαχλίς.
Πριν από την κυκλοφορία του δίσκου, Σαββόπουλος και Παπακωνσταντίνου ετοιμάζονται για κοινές εμφανίσεις, μάλλον από το Φεβρουάριο, σε χώρο που θα φτιαχτεί ειδικώς -ακούγεται ωστόσο και το «Polis». Και δεν αποκλείεται αργότερα μια κοινή περιοδεία. Να πούμε ότι ανυπομονούμε; Είναι λίγο...
