Καθαρά Δευτέρα κι εγώ ψάχνω στην περιοχή της Ιερά Οδού, ένα στενό όπου βρίσκεται καλά κρυμμένο μυστικό ο επονομαζόμενος «Κρατήρας», χώρος δράσης και της ομάδας «δρόμος με Δέντρα». Από το όνομα κιόλας παρασύρεσαι σε ένα παραμύθι παιδικό και συνάμα ενηλικιωμένο. Καλύτερη οικοδέσποινα δε θα μπορούσα να ζητήσω από την Μάρθα Φριντζήλα, που χαράζει την καλλιτεχνική της πορεία χωρίς φανφαρονισμούς, αλλά με αγάπη και μεράκι γι’ αυτό που ονομάζουμε Τέχνη. Σκηνοθετεί, παίζει, ερμηνεύει, τραγουδά, μας μαγεύει με το μπρίο και την προσωπικότητά της. Σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων ή σαν άλλος Δον Κιχώτης, δε γνωρίζω, εσείς θα επιλέξετε! Από τη Φιλουμένα Ζλατάνου.
- Να αρχίσουμε μιλώντας για τον «Κρατήρα», αφού βρισκόμαστε και «μέσα» του;
- Λοιπόν, ο «Κρατήρας» ήταν ένας χώρος τον οποίο βρήκαν κάποια παιδιά πριν από 4 σχεδόν χρόνια. Ήταν ένα παλιό συνεργείο της Citroen γεμάτο κουφάρια αυτοκινήτων, πετρελαιωμένο πάτωμα με παλιό τσιμέντο, χωρίς θέρμανση, χωρίς φως. Μεταφερόταν το συνεργείο αυτό και έτσι τα παιδιά νοίκιασαν αυτό το χώρο, δίχως να ξέρουν τι να το κάνουν. Τότε συναντηθήκαμε με τα παιδιά, ενώ ψάχναμε με την ομάδα μου, «δρόμος με δέντρα», χώρο. Ήρθαμε, το είδαμε, εγώ ενθουσιάστηκα, τα παιδιά απογοητευτήκανε, γιατί καταλάβανε ότι είναι δύσκολο να φτιαχτεί. Εγώ επειδή είμαι ρομαντική, είπα «δεν πειράζει, θα γίνει σιγά-σιγά». Αρχίσαμε το καθάρισμα, το οποίο διήρκησε ένα τρίμηνο. Μετά μας έκανε δώρο ο πατέρας μιας κοπέλας της ομάδας τα τσιμέντα και κάναμε την πρώτη μας παράσταση, τον Ίωνα, με πολύ τσαμπουκά. Μετά ήρθαν οι Sinequanon φτιάξανε το πάτωμα του χορού, αργότερα άλλος έβαλε τα φώτα, άλλος έφερε ξυλεία και έφτιαξε τους δίπλα χώρους... Σιγά-σιγά φτιάχνεται, βέβαια τα προβλήματα είναι πολλά, καθώς δεν έχει επαρκή θέρμανση, με αποτέλεσμα το καλοκαίρι να γίνεται βραστήρας και το χειμώνα γίνεται ψυκτήρας, αλλά το θέλαμε τόσο πολύ να έχουμε ένα χώρο δικό μας, να δείχνουμε τη δουλειά μας, που πλέον έχει γίνει το σπίτι μας.
- Είστε λίγο σαν την Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων ή σαν τον Δον Κιχώτη;
- Νομίζω πιο δονκιχωτισμό θυμίζει αυτή η φάση. Είμαστε εκτός εποχής. ¼πως ο Δον Κιχώτης ήταν εκτός εποχής γι’ αυτό δεν μπορούσε να δεχτεί ότι δεν υπάρχουν ιππότες και έχρισε τον εαυτό του ιππότη, έτσι κι εμείς δε δεχόμαστε ότι δε γίνεται θέατρο μόνο από τη ψυχή. Εμείς πιστεύουμε ότι και θέατρο γίνεται και χορός και πάρτυ...
- Στην εποχή μας δεν είναι λίγο δύσκολο αυτό; Διάβασα ότι δεν ασχολείστε καθόλου με δελτία τύπου και τέτοιου είδους προώθηση της δουλειάς σας η οποία δεν κρίνεται απαραίτητη για να μάθει ο κόσμος τι κάνετε;
- Αν ήταν ένας χώρος ο οποίος έβγαζε σαιζόν, με την κάθε παράσταση να πηγαίνει έξι μήνες για παράδειγμα, θα χρειαζόταν να ανανεώνεις το κοινό συνεχώς. Εμείς δεν πιστεύουμε σε αυτές τις παραστάσεις, οι οποίες είναι για να βγάζουν κέρδος οι θεατρώνες ή οι επιχειρηματίες. Εμείς κάνουμε ένα έργο, ανοίγουμε ένα μέρος των προβών στο κοινό, το ξανακλείνουμε για να δουλέψουμε πάλι. Κι αυτό κυκλοφορεί στο χώρο, με μηνύματα, αφίσες, προσκλήσεις...
- Και η επιβίωση;
- ¸χουμε πάρει απόφαση ότι θα δουλεύουμε αλλού για να μπορούμε να κάνουμε εδώ αυτό που πραγματικά θέλουμε. Μακάρι να γινόταν να πίστευε κάποιος πολύ σε αυτό, το κράτος ας πούμε και να μας πλήρωνε να συνεχίζουμε να το κάνουμε, να ανεβάζουμε δωρεάν παραστάσεις, μαθήματα, σεμινάρια, παραστάσεις καραγκιόζηδες, γιορτές κι εκδηλώσεις, που όλα γίνονται δωρεάν. ¼λοι μας δίνουμε λεφτά σε αυτό το χώρο για να τον φτιάχνουμε, δε θέλουμε να έχουμε οικονομική σχέση με αυτά που γίνονται εδώ διότι αυτά δεν πληρώνονται, είναι η καθημερινότητά μας.
- Εάν κάποιος ενδιαφερόταν να μπει στον «Κρατήρα», τι προσόντα θα έπρεπε να έχει;
- Υπάρχουν παιδιά που παρακολουθούν τις πρόβες και κάποια στιγμή μπαίνουν και στις παραστάσεις. Είτε τους αφομοιώνει ο χώρος, είτε τους βγάζει απέξω. Πολλά άτομα ήρθαν αλλά δεν άντεξαν το βάρος, να ξέρουν ότι πέρα από το νοίκι τους και τα έξοδά τους, έχουν άλλο ένα σπίτι να φροντίζουν. Είναι ομαδική δουλειά.
- Άρα, θεωρείστε μια δημιουργική παρέα;
- Μέχρι στιγμής από τη συνεργασία μεταξύ της ομάδας της δικής μας, των ακροβατών, του χορού έχει αποδειχθεί ότι πρόκειται για μια πολύ δημιουργική διαδικασία και είμαστε όλοι ευχαριστημένοι.
- Στις μέρες μας πιστεύετε ότι υπάρχουν δημιουργικές παρέες;
- Πιστεύω ότι υπάρχουν πολλές, αλλά δεν είναι πολύ τολμηροί οι νέοι άνθρωποι. Βλέπω ένα παιδί που τελειώνει τη σχολή και περιμένει να τον πάρουν τηλέφωνο για να παίξει κάπου, να κάνει ένα μικροονοματάκι για να παίξει μετά στο θέατρο. Δε συνεχίζει μόνο του την εκπαίδευση. ¸χει μπει στη μέση η καριέρα η οποία δεν πιστεύω ότι μπορεί να συμβαδίσει ποτέ με την αγάπη για ένα πράγμα. Ή θα αγαπάς αυτό που κάνεις ή θα αγαπάς τον εαυτό σου και θα θες να κάνεις καριέρα. Αν αγαπάς αυτό, το αφήνεις να σε οδηγεί, και τότε τι να την κάνεις την καριέρα;
- Ποιες είναι οι φιλοδοξίες σας γι’ αυτό που κάνετε;
- Η μόνη μου φιλοδοξία είναι να μην πάψω ποτέ να ενδιαφέρομαι γι’ αυτό, να μην ταράζομαι στον ύπνο μου από το όραμα που έχω. Δε θέλω να σκέφτομαι που θα πάρω περισσότερα χρήματα. Βέβαια, δεν ξέρω αν ήταν άλλες οι συνθήκες, αν είχα οικογένεια, παιδιά και δεν είχα ζήτηση, με άλλα λόγια δεν κατηγορώ όσους κάνουν κάτι παρόμοιο, αρκεί να είναι οι ίδιοι ικανοποιημένοι με αυτό που κάνουν.
- Τι ακολουθείτε περισσότερο, την καρδιά ή το μυαλό; Και τι πιστεύετε ότι πρέπει να ακολουθεί ο άνθρωπος για να βρει την ισορροπία του;
- Και τα δύο. ¼ταν το μυαλό είναι ανήσυχο δεν μπορεί να ησυχάζει η καρδιά και αντίστροφα.
- Μια κλασσική ερώτηση από όλους όσους σας παρακολουθούν είναι τι είστε τελικά; Τραγουδίστρια, ηθοποιός, σκηνοθέτης;
- Μαγείρισσα! (γελώντας) Δεν ξέρω και δε με ενδιαφέρει να έχω ταυτότητα γιατί πιστεύω ότι από τη στιγμή που οι άνθρωποι αποκτούν ταυτότητα χάνουν την παιδικότητά τους. Θέλω να κάνω αυτά που θέλει η ψυχή μου να κάνω.
- Τι σημαίνει ο όρος καλλιτέχνης για εσάς;
- Νομίζω ότι είναι ένα ανήσυχο πνεύμα που η μοίρα του, του όρισε να ακολουθήσει ένα δρόμο και όταν δε βρίσκεται σε αυτό το δρόμο δεν είναι ευτυχισμένος.
- Διάβασα το καλοκαίρι σε αρκετά από τα κείμενα που γράφει ο Σταμάτης Κραουνάκης, για εσάς πολύ κολακευτικά λόγια και έχω τύχει σε συναυλίες του Θανάση Παπακωνσταντίνου να σας αποθεώνουν. Πώς το δέχεστε αυτό;
- Ο Σταμάτης Κραουνάκης θεωρώ ότι είναι πολύ βαθιά μπλεγμένος με αυτό το πράγμα, πολύ ανήσυχος και με συγκινεί πολύ που ταυτίζεται με αυτό που κάνω και το εκτιμά. Θα με στεναχωρούσε να έλεγε κάποιος «ποια είναι αυτή, κατεβάστε την!». Για τον κόσμο αισθάνομαι ότι μου μιλάνε σαν να είναι συγγενείς μου και με νοιάζονται, σαν να μεγαλώνει η οικογένεια μου. Είναι και λίγο τρομακτικό όμως, γιατί λες, που με ξέρουν. Δεν είναι μόνο ο θαυμασμός, είναι ορισμένες φορές μια περίεργη ταύτιση. Ο καθένας θέλει κάτι διαφορετικό από σένα. ¼σο μπορώ να μην καμώνομαι, να μην κάνω πράγματα μόνο για να αρέσουνε, τότε θα υπάρχει ισορροπία. Δε νιώθω κάποια περηφάνια επειδή είμαι πάνω στη σκηνή. Το πράγμα φτιάχνεται ανάμεσα σε αυτόν που εκπέμπει και σε αυτόν που το δέχεται. Το πιο σημαντικό από όλα είναι τα τραγούδια.
- Τι γνώμη έχετε για τα πρότυπα, τα ινδάλματα; Για κάποιους και εσείς μπορεί να αποτελείτε πρότυπο.
- Δεν πιστεύω στα πρότυπα. Πιστεύω στους ανθρώπους που μπορεί να σου δείχνουν έναν δρόμο που δεν τον είχες δει. Δεν είναι μόνο αυτό που βλέπεις. Υπάρχει η καθημερινότητα του καθενός με τα προβλήματα, τις υστερίες του. Τους ανθρώπους τους οποίους έχω πιστέψει τους νιώθω σαν χεράκια που μου δείχνουν το δρόμο κι αυτό μπορεί να γίνει και εν αγνοία του άλλου.
- Τι χρειάζεται για να νικηθεί η ματαιοδοξία που γεννά η φήμη, να μην «καβαλήσει κάποιος το καλάμι».
- Να καταλάβεις ότι δεν είσαι τίποτα άλλο από ένα δοχείο, το οποίο είναι φτιαγμένο να φιλοξενεί ήχους, νοήματα και αν κάποια στιγμή καταφέρεις να αδειάσεις από τον εγωισμό ή από τα μικρά πραγματάκια που καθημερινά σε τρελαίνουν θα σε επισκεφτεί μια ουσία την οποία θα μεταγγίσεις. Δεν είμαστε τίποτα άλλο από δοχεία.
- Την έχετε βρει την ισορροπία σας;
- Δεν ξέρω... Το μόνο που ξέρω είναι ότι δε θυσιάζω κάποια πράγματα, αν αυτό μπορεί να ειπωθεί ισορροπία. Την ησυχία μου, για παράδειγμα, να μην κάνω κάτι και μετά να μην μπορώ να κοιταχτώ στον καθρέπτη. Να μην κάνω εκπτώσεις.
- Η αποτυχία μας διδάσκει; Κι αν ναι, τι;
- Μας διδάσκει ό, τι και η επιτυχία. ¼τι δεν ισχύει τίποτα, ότι αυτό που κάποιος θεωρεί επιτυχία, μπορεί να είναι αποτυχία στην πραγματικότητα. ¼πως λέει στον Αίαντα ο Σοφοκλής «τους φίλους πρέπει να τους έχεις τόσο φίλους σαν να ήταν να γίνουν μετά εχθροί και τους εχθρούς σου τόσο εχθρούς σαν να ήταν να γίνουν φίλοι σου». ¸τσι και τις επιτυχίες να της θεωρείς σαν εν δυνάμει αποτυχίες και τις αποτυχίες σαν εν δυνάμει επιτυχίες.
- Χρειαζόμαστε τα λάθη;
- Φυσικά και τα χρειαζόμαστε.
- Μα δε μας καταρρακώνουν; Δε μας κάνουν κάποιες φορές να τα παρατάμε όλα;
- Πιστεύω ότι υπάρχουν ισχυρές δυνάμεις που μας σπρώχνουν. Δε νομίζω ότι μια λάθος κίνηση μπορεί να σε κάνει να τα παρατήσεις όλα. Και τι είναι μια λάθος κίνηση; Δεν ξέρω ακριβώς. Ποιος μπορεί να το καθορίσει το λάθος; Αν κάποιος είναι ικανοποιημένος με αυτά που έκανε τότε γι’ αυτόν δεν είναι λάθη.
- Ποια είναι τα όρια της σχέσης κοινού και ερμηνευτή;
- Θα σου πω κάτι που μου είχε πει ένα παιδί από την ομάδα μια μέρα που ήμουν πολύ στεναχωρημένη γιατί κάτι δεν είχε πάει καλά στην βραδινή συναυλία. «Κοίταξε, μου λέει, αυτός που είναι πάνω στη σκηνή είναι σαν ένα φωτάκι, το οποίο μόλις ανάψει θα μαζευτούν πρώτα όλα τα μυγάκια. Αυτό που έχει να κάνει το φως είναι να λάμψει περισσότερο. ¼σο λοιπόν είσαι αναμμένος και φωτίζεις, δε μπορεί να σε βλάψει τίποτα». ¼σο έχεις ενέργεια και είσαι στη πρίζα δεν έχεις να φοβάσαι τίποτα.
- ¼ταν τραγουδάτε φαίνεται ότι δίνεστε ολόψυχα εκείνη τη στιγμή και μεταδίδετε ποίκιλα συναισθήματα στο κοινό. Πως το πετυχαίνετε αυτό;
- Κάποια στιγμή ενώ τραγουδούσα, έγινε ησυχία και έτσι άκουσα τον εαυτό μου και σκέφτηκα «α, καλά το λες» και ξέχασα τα λόγια. Δηλαδή πήρα τον εαυτό μου πιο σοβαρά από ότι το ίδιο το τραγούδι, θεώρησα εμένα πιο σημαντική από το τραγούδι ενώ το τραγούδι είναι πιο σημαντικό. Σημασία έχει να πεις στον άλλο το τραγούδι, να ακουστεί το τραγούδι και να ψάξει να το βρει ο ακροατής. Ο τραγουδιστής να έχει στο μυαλό του να πει το τραγούδι να το δουλέψει, να είναι σωστός και μουσικά να βλέπει εικόνες και να λέει τα λόγια και αυτές οι εικόνες να του γεννάνε συναισθήματα και να είναι σε μόνιμη επικοινωνία με το θυμικό του όταν τραγουδάει. Να μην είναι διεκπεραιωτής ή νάρκισσος, όσο γίνεται, διότι δεν είναι εύκολο. Το τραγούδι είναι σαν το σ’ αγαπώ που θέλεις να πεις και να το καταλάβει ο άλλος. Αν είσαι άδειος από τον εγωισμό και το ναρκισσισμό τότε θα σε επισκεφτεί το τραγούδι και θα μπορέσεις να το πεις. Δεν είναι εύκολο ούτε θεωρώ ότι μου συμβαίνει συχνά. ¸να τραγούδι είναι πάντα πιο έξυπνο από σένα.<br><br>Το μήνυμα διορθώθηκε από τον/την: Μαρίνα Φραγκίσκου, στις: 05/06/2006 00:23
