Από την Ελευθεροτυπία
Μια βραδιά... με τη Μάρθα Φριντζήλα στο «Μετρό»
Τραγούδια σαν μονόπρακτα...
Της ΝΑΤΑΛΙ ΧΑΤΖΗΑΝΤΩΝΙΟΥ
Την έννοια του one woman show με προγράμματα που συνδύαζαν τα τραγούδια με τις αυτοσχεδιαστικές παρλάτες την εφηύρε για χάρη μας τα τελευταία χρόνια η Τάνια Τσανακλίδου. Και όποτε το έκανε, επέλεγε μέρες δύσκολες, όπως αυτές στην αρχή της εβδομάδας. Επέλεγε επίσης ταλαντούχους μουσικούς. Και μετά αφηνόταν σε μια προσωπική επικοινωνία με το κοινό, έχοντας σταθερή βάση τη θεατρική της εμπειρία. Δεν είναι τυχαίο ότι ως «επίγονός» της, τις Τετάρτες, στην ίδια σκηνή, του «Μετρό», η Μάρθα Φριντζήλα προέρχεται επίσης από το θέατρο.
Η Φριντζήλα έχει ν' αντιμετωπίσει μια επιπλέον πρόκληση: νεότερη στο μουσικό χώρο, δεν έχει να αντλήσει απ' το προσωπικό της ρεπερτόριο παρά λίγα τραγούδια απ' τη συνεργασία της με τον Θανάση Παπακωνσταντίνου και τα άλλα από τον δίσκο «Baumstrasse» («Libra») που έφτιαξε με τον μουσικό και σύντροφό της Βασίλη Μαντζούκη. Αλλά αυτό το «έλλειμμα» λειτουργεί υπέρ του κοινού. Διότι η Φριντζήλα με φωνή και πληθωρικό ταμπεραμέντο, που της επιτρέπουν να αντλήσει από τα αποθέματα του παραδοσιακού, του λαϊκού, του ελαφρολαϊκού, μέχρι και από το πιο έντεχνο, φτιάχνει ένα ωραίο «μωσαϊκό» από ό,τι της αρέσει και ό,τι της πάει.
Σοφά επέλεξε κι εκείνη να έχει μαζί της καλούς μουσικούς «πολλαπλών χρήσεων», όπως τον Παναγιώτη Τσεβά που, όταν δεν παίζει ακορντεόν ή πιάνο, τραγουδάει θαυμάσια. Μαζί και ο Βασίλης Μαντζούκης (ντραμς, κρουστά), ο Αντώνης Μαράτος (μπάσο) κι ο Κώστας Νικολόπουλος (κιθάρα, λαούτο). Ο τίτλος του προγράμματος, «The Koumbara project», παίζει με το γεγονός ότι όλοι τους εκτός από συνεργάτες έχουν σχέσεις «κουμπαριάς».
Γρήγορα καταλαβαίνει κανείς ότι αυτό το... project αποσκοπεί στο να κουμπαριάσει κι ο θεατής με τη μουσική παρέα που παίζει απελευθερωμένα σαν να γλεντά στην αυλή της.
Ολα αυτά έχουν επιπλέον απαιτήσεις από τη Φριντζήλα. Σηκώνει όμως με μαεστρία το βάρος ενός ρεπερτορίου που περιλαμβάνει παραδοσιακά (από την κυπριακή «Ανδρονίκη» μέχρι το «Κλάμα του Εμιγκράντε» από την Κάτω Ιταλία ή τη ναπολετάνα «Μαρουτσέλα»), το «ελαφρύ» (όπως τα υπέροχα «Ποια να 'σαι συ» ή «Μια φορά είν' τα νιάτα» του Γούναρη), το εμβληματικό λαϊκό και ρεμπέτικο (όπως η «Ζιγκουάλα» του Καζαντζίδη, ο ανατολίτικος καημός της Γεωργακοπούλου στην «Καταραμένη απ' τον Αλλάχ» ή το έπος του Μοντανάρη για τον «Καημένο Αθανασόπουλο»), την επιτομή του έντεχνου (απ' τον Χατζιδάκι και τον Γκάτσο ανθολογείται ο «Τζώνης ο Μπόγιας» ή η «Παναγιά» κι απ' τον Χρονά το «Περί Πάθους», από τον Θεοδωράκη το «Σαντιάγο» του Λόρκα σε απόδοση Μπουρμπούλη, που έχει γράψει τους στίχους και για το αριστουργηματικό «Θα με δικάσει» του Λάγιου) και μερικά σημεία αναφοράς του καμπαρέ (καταρχήν Κουρτ Βάιλ, αλλά και το «Ιο cerco la Titina» της Φέρι κ.ά.).
Τα περισσότερα ακούγονται «πειραγμένα». Το 'χει πει εξαρχής η Φριντζήλα: «Παίζουμε άλλων σαν δικά μας και τα δικά μας σαν δικά μας». Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει με εκείνην να πρωτοστατεί, επιστρατεύοντας όλο το τεατράλε του ταλέντου της, άλλοτε υπονομεύοντας χαριτωμένα τα τραγούδια, άλλοτε «αντιγράφοντας» για λίγο μια διάσημη φωνή (πιάσαμε λίγο Βέμπο στον Γούναρη ή μια καθαρή Πόλυ Πάνου στο «Μακριά σου ένα χρόνο» του Πλέσσα) κι άλλοτε στοχεύοντας κατευθείαν στον δραματικό πυρήνα του στίχου. Η Φριντζήλα άλλωστε μετατρέπει κάθε τραγούδι σε ένα μονόπρακτο που οφείλει -και καταφέρνει- να κατακτήσει.
Δύο μικρές παρατηρήσεις μόνον. Οταν έχει κανείς ένα τέτοιο χάρισμα, μοιάζει έλλειψη γενναιοδωρίας να υπονομεύει με μια εμμονή που φλερτάρει με το σαρκασμό έναν τραγουδοποιό που οι δημιουργίες του ήταν όσες καταρχήν του άνοιξαν την πόρτα στο ευρύτερο κοινό. Κανέναν ακροατή δεν τον αφορά ποια φάση περνά η σχέση οποιουδήποτε τραγουδιστή με οποιονδήποτε δημιουργό. Κι εμείς τουλάχιστον τη Φριντζήλα τη μάθαμε κυρίως από τα τραγούδια του Παπακωνσταντίνου.
Η δεύτερη παρατήρηση δεν αφορά τη Φριντζήλα αλλά το κοινό. Εχω πολλές φορές γράψει γι' αυτούς τους μη ακροατές που δεν σέβονται χώρους ή στιγμές, συζητώντας αδιάκοπα δυνατά ή γελώντας, χωρίς να πτοούνται ούτε καν όταν εκείνος που υποτίθεται πως ήρθαν για να δουν κορυφώνει την προσπάθειά του. Αλλά οι τελευταίοι που θα περίμενα να το κάνουν αυτό θα ήταν μια παρέα νέων ηθοποιών. Νόμιζα τουλάχιστον πως μια τέτοια απόδειξη τραγικής άγνοιας του αυτονόητου δεν θα προερχόταν από ανθρώπους που ασφαλώς δεν θα ήθελαν όταν «βυθίζονται» στην ερμηνεία τους, κάποιοι να αδιαφορούν ενοχλώντας με χαρακτηριστική αγένεια όσους θέλουν να παρακολουθήσουν.
ΜΕΤΡΟ (Γκύζη και Κάλβου 83, τηλ. 210-6439089). Κάθε Τετάρτη (9.30 μ.μ.) η Μάρθα Φριντζήλα στο... «Koumbara project». Είσοδος με ποτό στο μπαρ 15 ευρώ, κρασί ανά δύο από 70 ευρώ, μπουκάλι ουίσκι 140 ευρώ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 08/03/2008